Oblomov’da Gelenek-Modernite Çatışması
Oblomov’un Doğululuğundan ziyâde
evrenselliğinin ön plana çıkartılması, onun sadece Rusya ya da Doğuda
değil, tüm dünyada ilgi görmesini de izah etmek açısından daha yetkin
bir bakış içerecektir.
Temelde Oblomov’un evrenselliği bir “anlam” sorunu ihtiva etmektedir.
Bu sorun, erken modernite olarak nitelenebilecek bir dönemde onun
feodal bir toplum içinde, bir köyde soylu bir aile içinde yetişip kente
taşınmasıyla ve burada tecrübe ettiği bürokrasiyle mazisi arasındaki
gerilimden ileri gelmektedir. Çünkü Oblomov gördüğü yüksek öğrenime
rağmen, başta bu öğrenimin kendisi olmak üzere geometrinin, felsefenin,
iktisadın işlevini; me’mûriyeti, kentli sosyal/cemiyet hayatını,
romantizmin te’sîri altında kalmış kadınları… anlamaz. Bu yönden söz
konusu anlamama hali çağ değişimlerinde, büyük toplumsal değişme
zamanlarında yaşanabilecek sıradan bir olgudur esasta...
